SeyrüseferMalzeme Bilgisi → Denizaltı İnşa Çeliği - 5; 1.6780 ve 1.6782

Denizaltı İnşa Çeliği - 5; 1.6780 ve 1.6782

Seyir Defteri - Malzeme Bilgisi
Pazar, 04 Ekim 2015

Tip209 ve 1.6780Son elli ellibeş sene için konuşursak, Almanya inşa ettiği denizaltılar için iki farklı türde çelik kullanmaktadır; kendi donanmasının denizaltılarını inşa etmek için nâmanyetik çelikler ve üçüncü dünya ülkelerine satmak amacıyla inşa ettiği denizaltılar için ise ferromanyetik çelikler.

Aslında nâmanyetik olanlar çok daha ilgi çekici olmakla birlikte, bizi de yakından ilgilendirdiği için öncelikle 1.6780 ve 1.6782 olarak tanımlanan suverilmiş ve tavlanmış (SvT) manyetik Alman üretimi çelikler ele alınmalıydı ve öyle de oldu. Daha sonra manyetik olmayan mukavim tekne çeliklerinin de kapsamlı olarak incelenmesi düşünülmektedir fakat bu yazının konusu sadece başlıktaki iki çelikten ibarettir.

Aslına bakılırsa bu iki çelik daha önce zaten iki kere ele alınmıştı çünkü söz konusu malzemeler ABD tarafından 1950'lerde geliştirilen, MIL-S-K-16216 ve ASTM1 A543/A543M standartlarıyla tanımlanan HYX sınıfı çeliklerin Almanya tarafından imâl edilen türevleridir ki benzer bir şekilde İngilizler de aynı çelikleri QXN adıyla üretmekte ve kullanmaktadır. Dolayısıyla HYX sınıfı çeliklerin ve QXN sınıfı çeliklerin ele alındığı makalelerde zaten konuyla ilgili yeteri kadar ayrıntılı bilgi bulabilmek mümkün olduğu için aynı bilgiler burada tekrar edilmeyecektir.

ASTM A543/A543M ile tanımlanan HY malzemeleri B ve C olarak iki tip ve ayrıca üç farklı sınıfta tanımlanır mesela "HY80 Tip B Sınıf 3" gibi. Sınıflar malzemenin kopma mukavemeti sınırını belirler.[2] Çelik sınıfının adlandırılması ise akma mukavemeti değerine göre yapılır.


Asgari Kopma Mukavemeti
Sınıf 1 725MPa
Sınıf 2 795MPa
Sınıf 3 620MPa

Çizelge.1) ASTM A543/A543M'ye göre tanımlanan sınıflandırma değerleri.


1.6780 ve 1.6782 Türk Donanmasının bütün Tip209 ve Tip214 denizaltılarının mukavim tekne çelikleridir. Hatta 2030'a doğru inşasının başlaması tahmin edildiği halde şimdiden yolu yapıldığı düşünülürse MİLDEN için bile 1.6782 kullanılacağı bugünden (maalesef) öngörülmektedir ama bu konuyu daha sonra MİLDEN başlığı altında ayrıntılı olarak ele almak daha iyi olur.

Almanya tarafından kullanılan çelik tanımlamalarının tam karşılılarını ifade etmek gerekirse:


Werkstoff-Nr DIN ABD İngiltere
1.6780 15NiCrMo10-6 HY80 Q1N
1.6782 16NiCrMo12-6 HY100 Q2N

Çizelge.2) ASTM A543/A543M'ye uygun olarak imâl edilen çeliklerin Almanya, ABD ve İngiltere tarafından kullanılan tanımlamaları.


Bilindiği kadarıyla dünya üzerindeki bütün Tip209'lar 1.6780 ile inşa edilmiştir. Tip214'ler için durum biraz daha karmaşıktır. Almanyanın arka bahçesi olan Türkiye ve Yunanistan için inşa edilen bütün denizaltılarda burada bahsi geçen Alman çelikleri kullanılmakla birlikte bazı Portekiz kaynakları dikkâte alınırsa Portekiz Tip214'lerinin mukavim tekneleri Fransa kökenli 80HLES ile inşa edilmiş olabilir.

 

1.6780 Çeliğinin Yapısı

Resim.1) 15NiCrMo10-6 çeliğine ait yakın görüntü. [1]


Güney Korenin ise kendi Tip214'leri için belki Alman desteği ile ülkesinde imâl ettiği bir HY sınıfı çeliği (DS100 gibi) kullanmış olması muhtemel olabilir. Son olarak eklemek gerekirse, Güney Kore denizaltı inşasında kullanabilmek için HY sınıfından farklı bazı yüksek mukavemetli çelikler (PFS700 gibi) üzerinde de uzun zamandır çalışmaktadır fakat bugün için açık kaynaklarda (bizim aksimize!) tam olarak hangi çelikleri kullandıkları hakkında sağlıklı bir bilgi mevcut değildir.

♦ Açıklamalar

1. ASTM: American Society for Testing and Materials [geri]

♦ Kaynaklar

1. Resim.1) Verformungs und Versagensverhalten Ausgewählter Niedrig Legierter Stähle Unter Variation von Temperatur, Verformungsgeschwindigkeit und Spannungszustand, 2006, Shawky Abdel-Malek
2. http://www.astm.org
3. MAG Welding of High Strength Special-Purpose Structural Steel with Flux Cored Wires, E. Engindeniz
 







Telif Hakkı © 1997-2020 [uskudar.biz] - sürüm 5.5.1 - Bütün Hakları Saklıdır. Kullanım şartları için tıklayın!
Joomla! GNU/GPL lisansı altında özgür bir yazılımdır.