SeyrüseferMalzeme Bilgisi → TNT (TriNitroToluene)

TNT (TriNitroToluene)

Seyir Defteri - Malzeme Bilgisi
Pazar, 30 Haziran 2013

TNT; 2,4,6 trinitrotoluenTNT'nin elde edilmesi Almanya'da 19.yüzyılın ikinci yarısında gerçekleştirilen ve toluenin elde edilmesiyle başlayan bir dizi çalışmanın neticesinde olmuştur. Bu süreç sonunda TNT adı verilen en eski yüksek patlayıcılardan birinin 1891 senesinde imâl edildiği bilinmektedir.

Trinitrotoluene (C7H5N3O6) altı farklı isomer şeklinde elde edilebilir. Patlayıcılar için kullanılan isomer ise 2,4,6-trinitrotoluene'dir. Bu sebeple patlayıcılar söz konusu olduğunda bahsi geçen TNT'nin bu isomer olduğunu göz önünde bulundurmak uygun olur. Basitçe açıklamak gerekirse toluenin, nitrik asit ve sülfürik asit karşımı ile birleştirilmesi yoluyla elde edilir.

TNT genellikle açık sarıdır, bazı üreticiler tarafından içine grafit katıldığından gri olanlarına da rastlanabilir. Güneş ışığına karşı hassas olduğu için uzun süre güneşe maruz kaldığında kahverengileşir. TNT suda çözülmez, alkolde biraz çözülür, benzen, toluen ve aseton içinde ise çözülür. Bir gram TNT'nin patlaması ile yaklaşık 4.000J enerji açığa çıkar. TNT sahip olduğu bazı üstünlükler sebebiyle askeri patlayıcı imalâtında halen yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu üstünlükleri sıralamak gerekirse;

  • Düşük imalât maliyeti
  • Gerekli ham maddelerin kolay temin edilebilmesi
  • Saklama ve kullanma güvenliğinin yüksek oluşu
  • Darbe ve sürtünmeye karşı düşük hassasiyeti
  • Yüksek infilak gücü
  • İyi kimyevi kararlılık
  • İyi ısıl kararlılık
  • Düşük uçuculuk
  • Düşük rutubetlenme
  • Diğer patlayıcılarla yüksek uyum
  • Döküm için düşük erime noktası
  • İmalât ve kullanımının oldukça güvenli olması

sayılabilir. TNT harp başlıklarına döküm veya sıkıştırma yoluyla doldurulabilir. Tek başına kullanılabildiği gibi başka bileşenlerle karıştırılarak da kullanılabilir; amonyum nitrat ile birlikte amotol, alüminyum tozu ile birlikte tritonal, RDX ile birlikte karışım B veya PETN ile birlikte pentolit elde edilebilir.

 

2,4,6 trinitrotoluen (tnt) molekülü

Resim.1) 2,4,6 trinitrotoluen (TNT) molekülünün temsili.
Atomlar; siyah - karbon, beyaz - hidrojen, kırmızı - oksijen, mavi - azot, bağlar - gri

TNT'nin en büyük zaafı dinitrotoluen ve trinitrotoluen isomerlerinin süzülebilmesidir. Bu durum genellikle sıcak ortamlarda depolanan mühimmatın başına gelir. Bunun sonucunda patlayıcı içinde çatlaklar ve boşluklar oluşur ve neticesinde patlayıcının yoğunluğu azaldığı gibi mühimmat kullanıldığında erken infilâklar oluşabilir. Eğer bu süzülme tapanın dibinde toplanırsa mühimmatın kendiliğinden patlamasına da sebep olabilir. Eğer tapanın içine sızarsa tapa arızasına da sebep olabilir.

İlave olarak TNT zehirlidir ve deri yoluyla bile zehirleyebilir. Gözlere, deriye ve solunum sistemine etki eder, karaciğere, kan ve üreme sistemine zarar verir.

Yaftalar:

♦ Kaynaklar

1. The Chemistry of Explosives, Second Edition, 2004, Jacqueline Akhavan
2. Technical Fact Sheet - 2,4,6-Trinitrotoluene (TNT), Mayıs 2012, United States Enviromental Protection Agency
 







Telif Hakkı © 1997-2020 [uskudar.biz] - sürüm 5.5.1 - Bütün Hakları Saklıdır. Kullanım şartları için tıklayın!
Joomla! GNU/GPL lisansı altında özgür bir yazılımdır.