SeyrüseferSeyir DefteriMalzeme Bilgisi → HMX (Cyclotetramethylenetetranitramine)

HMX (Cyclotetramethylenetetranitramine)

Seyir Defteri - Malzeme Bilgisi
Pazar, 14 Temmuz 2013

HMX molekülüİkinci Dünya Savaşı esnasında daha güçlü patlayıcı arayışları devam ederken oktojen veya homocyclonite olarak da bilinen ve cyclotetramethylenetetranitramine (C4H8N8O8) olarak tanımlanan HMX ilk kez İngiltere'de 1942 civarında üretilmiştir. HMX ismi bir kıslatmadır ve Yüksek Eriyici Patlayıcı (High Melting eXplosive) veya Majestelerinin Patlayıcısı (Her Majesty's eXplosive) veya Yüksek Hızlı Askeri Patlayıcı'dan (High-velocity Military eXplosive) türetildiği söylenmektedir.

Kokusuz, beyaz veya şeffaf kristal halde bulunan HMX ısı, darbe ve sürtünmeye karşı hassas değildir. Plastik patlayıcılarda, nükleer bombaların ateşlenmesinde yaygın olarak kullanıldığı gibi roket yakıtı olarak da kullanılır. Suda çözülmez, aseton içinde çözülür. Zehirlidir, özellikler karaciğer ve merkezi sinir sistemine hasar verir.

Temelde RDX imalâtının bir yan ürünüdür. Woolwich yöntemi ile RDX imâl edilirken süzgeç üzerinde biriken çok az miktardaki alışılmadık bir şekle sahip bazı kristallerin fark edilmesi sonucunda yapılan incelemeler neticesinde RDX'ten %30 civarında daha yoğun ve daha yüksek infilâk hızına sahip HMX icat edilmiş oldu. Karşılaşılan bu üstün nitelikler sebebiyle ABD'de RDX imalâtı üzerinde yapılan çalışmalarla geliştirilen Bachman yöntemi ile HMX yan ürün değil ana ürün olarak üretilebilir hale geldi. Bununla birlikte HMX'in üretim maliyeti RDX'in yaklaşık dört katıdır.

HMX 278oC'de erir. Alfa, beta, gama ve delta olarak tanımlanan dört kristal türevi vardır. Bunlardan ilk üçü oda sıcaklığında var olabilir fakat delta ise farklıdır. Beta en kararlı ve en düşük hassasiyete sahip türev olup kararlılık ve hassasiyet açılarından RDX'e eşdeğerdir. Harp başlığı için kullanılacak HMX'in mikroskopik incelemeye tabi tutulaması ve içinde beta dışında kristallerin olmadığından emin olunması gereklidir. Bu kristal türevlerin yoğunlukları şöyledir;

  • alfa: 1,847 kg/dm3
  • beta: 1,905 kg/dm3
  • gama: 1,740 kg/dm3
  • delta: 1,800 kg/dm3
Yaftalar:

♦ Kaynaklar

1. Services Textbook of Explosives, 1972
2. Engineering Design Handbook Principles Of Explosive Behavior, 1972
3. Encyclopedia of Explosives and Related Items Volume 7
4. Introduction to Explosives
5. https://en.wikipedia.org/wiki/File:HMX-3D-balls.png
 







Telif Hakkı © 1997-2020 [uskudar.biz] - sürüm 5.5.1 - Bütün Hakları Saklıdır. Kullanım şartları için tıklayın!
Joomla! GNU/GPL lisansı altında özgür bir yazılımdır.