SeyrüseferAskeri Teknoloji → Denizaltı Savunma Harbi Kavramında Bir Dönüm Noktası: 1971

Denizaltı Savunma Harbi Kavramında Bir Dönüm Noktası: 1971

Seyir Defteri - Askeri Teknoloji
Cumartesi, 20 Şubat 2016

PakistanPakistan donanmasının ilk denizaltısı olan PNS Gazi, ABD yardımı kapsamında 1963 senesinde Pakistan'a verilen Tench sınıfı bir gemidir. PNS Gazi, 4 Eylül 1964'de Pakistan sularına ulaşmıştı. Bu dönemde Pakistan donanmasının denizaltı mürettebatı yetiştirme ihtiyacı için gereken desteği ise Türk Deniz Kuvvetleri sağlamıştı.

Pakistan türlü imkânsızlıklarına karşın sualtı kuvvetlerini güçlendirme yönünde hareket etmeye karar vermişti. Fransa ile yapılan görüşmeler neticesinde Pakistan donanmasına üç adet Daphné sınıfı yeni denizaltı alınması yönünde anlaşıldı ki bunlar Hangor, Mangro ve Şuşuk'tur.

1965 senesinde Pakistan ile Hindistan arasında savaş çıktığında Pakistan donanmasının elinde sadece Tench sınıfı PNS Gazi mevcuttu fakat bu savaş esnasında iki ülkenin deniz kuvvetleri arasında bir temas yaşanmadı.

İlk Daphné olan PNS Hangor 1 Aralık 1969'da Pakistan tarafından teslim alındı, diğer ikisi; Shushuk ve Mangro da kısa aralıklarla teslim edildi. Bu üç denizaltının ismi de Pakistan'da kullanılan üç farklı yerel dilde köpekbalığı anlamına geliyormuş.

Aynı dönemde Hindistan da Sovyet üretimi Foxtrot sınıfı denizaltılarını teslim almaya başlamıştı. Hem Daphné hem de Foxtrot aslına bakılırsa İkinci Dünya Savaşı döneminin efsanevî Alman denizaltı tasarımı Tip 21'in Fransız ve Sovyet yorumları olarak kabûl edilebilir. Diğer taraftan Foxtrot, Daphné'ye göre daha büyük bir denizaltıdır.

Böylece 1971'deki Pakistan Hindistan savaşına gelindiğinde Gazi ve üç yeni Daphné ile birlikte toplam dört denizaltıdan oluşan bir Pakistan sualtı kuvvetine ulaşılmış oldu. Aynı dönemde Hindistanın sualtı kuvveti ise Sovyet üretimi dört Foxtrot sınıfı denizaltıdan müteşekkildi.

1965'ten farklı olarak bu defa iki ülke donanmaları savaşa etkin olarak katıldı. Pakistan bu savaşta bir denizaltısını kaybetti (Gazi) ve bir denizaltısı da (Hangor) Hindistanın bir DSH korvetini (Kukri) batırdı. Pakistan ayrıca bir muhrip (Hayber) ve bir mayın tarayıcı (Muhafız) ve başka bazı küçük gemileri kaybetti.


Temas

2/3 Aralık 1971 gecesi Hangor'un yayınladığı telsiz mesajını tespit eden Hint Donanması denizaltıyı aramak için yayın bölgesine iki DSH gemisi gönderdi; INS Kukri ve INS Kirpan.

Muhtelif Hint kaynakları dikkâte alınırsa, dönemin Hint muhabere istihbaratı birimleri şifre kırma alanında son derece sınırlı yetenekte olmakla birlikte Pakistan Donanmasının şifreleri 1971 itibarı ile bir şekilde çözülmüş durumdaydı ve Pakistan gemileriyle kara arasındaki haberleşme Hintliler tarafında izlenebiliyordu.


PNS Hangor Denizaltısı ve INS Khukri DSH Korveti

Resim.1) Yazının konusunu meydana getiren gemiler; Pakistan Donanmasının Daphné sınıfı denizaltısı PNS Hangor ve Hindistan donanmasının DSH korveti INS Khukri. [5] [6]


9 Aralık 1971 gecesi Hangor kendisini arayan iki gemi ile ilk pasif sonar temasını sağladı [~20:00] ve onları izlemeye başladı. İki gemi de denizaltıyı bulabilmek için 270° sabit rotada düşük sürâtte aktif sonar taraması ile seyretmekteydi. Hangor ise saldırı için hazırlanıyordu.

Bu noktada Hangor'un taşığı torpiller hakkında açıklama yapmak uygun olur. Daphné sınıfı denizaltılar üzerinde başta sekiz kıçta dört torpil kovanı mevcuttur. Denizaltı küçük olduğundan yeniden yükleme imkânı yoktur ve torpiller daima kovanlar içindedir. Fırlatma sistemi basınçlı hava ile çalışır.

Daphné üç farklı torpil kullanır;

  1. E-14
  2. E-15
  3. L-5.mod3

Bunlardan ilk ikisi suüstü hedefleri üçüncüsü ise sualtı hedefleri içindir. E-14 torpili 550mm çapında, Nikel-Kadmiyum aküleri ile elektrik tahrikli, pervane ile sevk edilen pasif akustik güdümlü bir silahtır. Sürâti 25,5dm/saat civarında olup menzili 5.000 metre kadardır. E-15 ise E-14'ün uzatılmış ve dolayısıyla menzili arttırılmış bir türevidir ve azami menzili 12.000m civarındadır. Harp başlıkları TNT-Alüminyum karışımı (E-14 200kg, E-15 300kg) ihtiva eder ve hem temas hem de manyetik yakınlık tapası ile infilâk ettirilebilir. Bu çatışmada tam olarak bilinmemekle birlikte E-14 veya E-15 kullanılmış olmalıdır.

Hangor uygun şartlar oluştuğunda 40m derinlikten Kirpan üzerine ilk torpili gönderdi [20:27] Torpil isabet sağlayamadı, söylendiğine göre manyetik tapası harp başlığını infilâk ettirmedi ve torpil geminin altından geçip gitti fakat geminin sonarı torpidoyu tespit etmiş oldu.

Bu ilk hücumun başarısız olması aslında daha önemli bir etkiye sebep oldu ve Hint gemileri aramalarına rağmen bir türlü tespit edemedikleri denizaltının varlığından ve mevcut silah sistemleri düşünüldüğünde kendi etraflarında azami 10.000m yarıçapında bir saha içinde bulunduğunu anlamış oldular. Aslında bu noktadan sonra Hangor'un gizlilik ve konum üstünlüğünü kaybettiği söylenebilir.

Durumun farkında olan diğer DSH korveti Kukri Hangor'a hücum etti fakat bu pahalıya mâl oldu çünkü Hangor'un fırlattığı [20:47] ikinci torpil Kukri'yi vurdu [20:49] ve yaklaşık iki ila üç dakika içinde batırarak mürettebatın büyük bölümünü de öldürdü. Açıklanan saat verileri ve kullanılabilecek torpilin sürâti dikkâte alındığında Hangor'un torpilini muhtemelen 1.600m±500 gibi oldukça yakın mesafeden gönderdiğini anlayabiliriz. Ayrıca batan geminin aktif sonara sahip bir DSH korveti olduğunu da dikkâte almak yerinde olur. İlave olarak bu mesafe tahmini bize hücumda E-14 torpili kullanıldığı ihtimalinin oldukça yüksek olduğunu da işaret edebilir.

Hangor tekrar kendine hücum eden diğer korvet Kirpan'ın saldırısından da sakınmayı başardı ve üçüncü torpili yine Kirpan üzerine gönderdi [20:52] fakat gemi saldırıyı beklediğinden bu torpili tespit edebildi ve tam yol kaçarak uzaklaştı. Hangor'un kullandığı torpilin sürâti göz önüne alındığında eğer bir savaş gemisi üzerine gelen torpili fark edebilir ve yönünü doğru kestirebilirse rahatlıkla kaçarak kurtulabilir ki işte Kirpan da ikinci saldırıdan böyle kurtulmuştur çünkü gemi üzerine gelen torpilden daha hızlıydı.

Bu olay İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemde yaşanan ilk gerçek torpil isabeti oldu ve birkaç sene önce gerçekleşen bir Güney Kore korvetinin meçhul bir saldırgan tarafından batırılmasına kadar ilk ve tek akustik güdümlü torpil ile gemi batırma vak'asıydı çünkü iki tarihin arasında, Malvinas savaşında Arjantin gemisini batıran İngiliz denizaltısı güdümsüz torpiller kullanmıştır.

1971'deki bu Denizaltı - DSH gemisi çatışması doğal olarak bütün dünya donanmalarını dikkâtini çekti ve özellikle DSH harbi kavramları üzerinde önemli etkileri oldu ve şöyle bir sonuca varıldı;

DSH harekatlarının başarılı olabilmesi için suüstü kuvvetlerinin ya hava desteği (helikopter ve uçak) ya da denizaltı desteği ile birlikte kullanılması gereklidir.

Bu değerlendirmeye bağlı olarak mesela İngiliz donanması helikopter taşımayan temel suüstü unsurlarını hizmetten çıkartmıştır.

Fakat çok yakın gelecekte bu kavrama daha önemli bir ilave eklenmek üzeredir: İnsansız Araçlar!

♦ Kaynaklar

1. Indo-Pak Relations - Viewpoints - 1989-1996, S.P. Govil - Sanjay Jasjit Singh
2. Torpedo The Complete History of the World's Most Revolutionary Naval Weapon, 2014, Roger Branfill-Cook
3. What Happened in 1971 - The Sinking of INS Khukri Survivors Stories, 2015, Ian Cardozo
4. The Military Effectiveness of Post-Colonial States, 2013, Pradeep P. Barua
5. Resim.1) PNS Hangor - https://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/7/74/Hangorsail.jpg
6. Resim.1) INS Kukri - https://en.wikipedia.org/wiki/File:INS_Khukri_(F149).jpg
 







Telif Hakkı © 1997-2020 [uskudar.biz] - sürüm 5.5.1 - Bütün Hakları Saklıdır. Kullanım şartları için tıklayın!
Joomla! GNU/GPL lisansı altında özgür bir yazılımdır.