SeyrüseferAskeri Teknoloji → İki Balistik Füzesavar Füzesinin Kısa Hikayesi; Sprint ve 53T6

İki Balistik Füzesavar Füzesinin Kısa Hikayesi; Sprint ve 53T6

Seyir Defteri - Askeri Teknoloji
Salı, 02 Temmuz 2013

Sprint FüzesiBalistik kitle imha füzelerine karşı savunma yapmak son derece zordur. Bu konuda yapılan bütün çalışmalara rağmen halen çok etkili bir çözüm bulunduğunu söylemek mümkün olmadığı gibi olması da beklenmemelidir çünkü bu mesele çift taraflıdır.

Evet teknoloji gelişiyor ve böylece daha iyi algılayıcılara, daha iyi atış kontrol ve uçuş bilgisayarlarına, daha hassas ve güvenilir alt sistemlere sahip hava savunma sistemleri üretilebiliyor fakat aynı teknoloji sayesinde balistik füzeler de gelişiyor ve gelişmeye devam edecek. Diğer taraftan balistik füzelerin yeteneklerini savunma sistemlerini alt edecek şekilde iyileştirmek, bu iyileştirmelere karşı koyacak yeni bir hava savunma sistemini geliştirmekten daha kolay, hızlı ve ucuz bir yöntem olarak kabûl edilebilir.

Bu sebeple balistik füze tehditine karşı en etkili savunma mekanizması caydırıcılıktır. Buna rağmen ikincil önlem olarak anti-balistik füzelerin geliştirilmesi üzerindeki çalışmalar da devam edecektir. Bu trilyonlarca dolarlık bir pazardır ve bu pazarın sahipleri parayı almaktan vazgeçmeyeceklerdir. Fakat daha önemlisi, bu sistemleri üretenlerin (ülkeler ve şirketler) alıcı ülkelere karşı çok büyük, ezici bir siyasi ve askeri üstünlük sağladığı gerçeğidir ve meselenin tam bu noktası, şu zaman diliminde Türkiye Cumhuriyeti'ni doğrudan ilgilendirmektedir.

İlk nükleer başlıklı balistik füzelerin ortaya çıkmasıyla füzesavar sistemler üzerindeki çalışmalar da başlamıştır. Bu çalışmalardan iki tanesi sahip oldukları özellikler sebebiyle oldukça dikkat çekicidir.

  1. Sprint
  2. 53T6

Aslına bakılırsa her iki füzesavar füzesi de iki katmandan oluşan kıtalararası balistik füze (ICBM) savunma mekanizmalarının kısa menzilli katmanını oluşturmaktadır. Bunlardan ABD üretimi ilki çok kısa bir süre kullanılmıştır. SSCB/Rusya imalâtı ikincisi ise halen kullanılmaktadır. Her iki füze de aynı amaçla tasarlandığından birbirlerine benzer niteliklere sahiptir.

Sprint

Sprint füzesi, "Safeguard" olarak adlandırılan bir füze savunma sisteminin ilk katmanını aşan geri dönüş araçlarına1 karşı 1.500 - 30.000m irtifaları arasında kullanılması tasarlanan ikinci katmanı için geliştirilmişti. Bu irtifa aralığında Sprint'in kendi (nükleer) harp başlığı savunmakta olduğu yerdeki yapılara da zarar vereceğinden ancak ICBM siloları gibi güçlendirilmiş hedefleri korumak için kullanılması düşünülmüştü.

Nötron bombası içeren bu harp başlığının (halen gizli olmakla birlikte birkaç kiloton olduğu tahmin ediliyor) yaklaşmakta olan nükleer başlıkları sıradan bir nükleer patlama ile elde edilecek yüksek basınç ve sıcaklıkla değil fakat bir nötron akışı ile tamamen işlemez hale getirerek veya en azından erken patlamaya zorlayarak engelleyeceği düşünülüyordu.

Sprint Füzesinin Kesiti Sprint Füzesi Fırlatıldıktan Hemen Sonra

Resim.1 ve 2) Solda Sprint füzesinin kesiti. Sağda Sprint füzesi fırlatıldıktan hemen sonra

Sprint iki kademeli, katı yakıtlı ve zenginleştirilmiş radyasyonlu W66 termonükleer savaş başlığına sahip bir anti-balistik füzeydi. 100g civarında ivme ile beş saniyede ses hızının 10 katına ulaşabiliyordu. Görevi atmosfere girmiş nükleer başıklı geri dönüş araçlarını önlemekti. Düşük irtifada çok yüksek sürât sebebiyle burun örtüsü üzerindeki sıcaklık roket motorunun çekirdeğindekinden daha yüksekti.

Sprint füzeleri yeraltı silolarında saklandı ve buradan fırlatıldı. Sistemin çok hızlı olması gerektiği için bilindik silo sistemleri kullanılmadı. Bunun yerine Sprint silosunun kapağı patlatılarak açıldıktan sonra yine patlayıcı tahrikli bir piston füzeyi silonun dışına fırlatıyordu. Bilâhare ateşlenen ve 2.900kN itiş sağlayan birinci kademe sadece 1,2 saniyede tükendikten hemen sonra, fırlatmanın yaklaşık 2. saniyesinde ikinci kademe devreye giriyordu. Füze bir aktif faz dizinli radara sahip ve gelen savaş başlığını izleyen yer istasyonu tarafında hedefe yönlendiriliyordu.

Tasarım çalışmalarının 1960'ların ilk yıllarında başladığı söylenen Safeguard sistemi ve Sprint füzeleri yüksek maliyet ve şüpheli etkinlik gibi sebeplerle, 1975-76'da sadece 5-6 ay (!) kadar hizmette kaldıktan sonra kullanımdan kaldırıldı.

Bir Sprint vidyosu; http://youtu.be/msXtgTVMcuA

53T6

İki kademeli Sovyet anti balistik füze sisteminin alçak irtifa katmanı için 1967 veya 68 senesinde tasarım çalışmalarının başladığı söylenen, Nato tanımlaması ABM-3 Gazelle olan 53T6 füzesi kimi kaynaklara göre 1984 ya da 1995 senesinden itibaren hizmete alınmış ve 68 adet üretilmiştir. 1982 senesinde yapılan bir denemede füzenin ilk kez bir balistik hedefe karşı başarı sağladığı söylenmektedir.

53T6, 10kt nükleer harp başlığına sahip iki kademeli ve katı yakıtlı bir füzedir. Bu füze ile alâkalı bilgiler halen gizli tutulduğundan eldeki veriler son derece kısıtlı olup kesin değildir. 53T6 füzesinin atmosfere girmiş geri dönüş araçlarını 100km menzilde ve 5.000-30.000m irtifa aralığında önleyebildiği söylenmektedir. Füzenin 6.700 m/s'lik hızlara kadar olan hedeflere karşı etkin olabildiği de  belirtilmektedir.

53T6 muhtemelen titanyum alaşımı bir gövdeye sahip olup 12m uzunluğunda, 1,72m çapında ve yaklaşık 10 ton ağırlığındadır. Bu ağırlığın yaklaşık 8 tonunun yakıt, 150 kilosunun harp başlığı olduğu tahmin edilmektedir. 3.600 m/s'lik bir sürâte sahip olduğu söylenmekle birlikte bazı kaynaklarda 5.500m/s'ye kadar varan sürâtler belirtilmektedir. 10 tonluk füzenin fırlatıldıktan 3(!) saniye sonra azami süratine ulaştığı tahmin edilmektedir.

53T6 Füzesi

Resim.3) Bir 53T6 füzesi deneme atışında. Bu füzeyle ilgili sağlıklı bilgi, çizim vesaire mevcut değildir. Yukarıdaki fotoğraf eğer gerçekse füze, Sprint gibi konik şekilli bir gövdeye sahiptir. Diğer taraftan 53T6, Sprint'ten daha büyük, ağır ve (muhtemelen) daha hızlıdır.

Füzenin nükleer harp başlığının 10kt civarında olduğu sanılmaktadır. Harp başlığının zenginleştirilmiş radyasyonlu, yoğun nötron ve/veya x ışını akışı ile hedefi tahrip etmek için üretilmiş olması muhtemeldir. 2014 senesinde hizmete alınması beklenen geliştirilmiş 53T6 füzesinin nükleer yerine parça tesirli harp başlığı kullanacağı söylenmektedir.

İki 53T6 vidyosu; https://youtu.be/a7g5C_3WWHE?t=9m57s | https://youtu.be/ww-7x681JlE

 

SPRINT 53T6
Uzunluk 8,2m 12,0m
Çap 1,3m 1,7m
Ağırlık 3.450kg 9.700kg
Sürât Mach 10 Mach 14 (?)
Menzil ? 100km (?)
Asgari İrtifa 1.500m 5.000m
Azami İrtifa 30.000m 30.000m
Azami İvme 100g + 200g + (?)

 

53T6 füzesi için bir HAD görüntüsü

Resim.4) Biraz "Renkli Akışkan Dinamiği"nden fazla zarar gelmez ;) Burada eldeki boyutlara göre oluşturulmuş bir 2B hesaplama ortamında elde edilen bazı sonuçlar görülebilir.
Hesaplama alanı 43m X 30m. İrtifa çok alçak. Akış hızı: 3.500m/s (ses hızının ~10 katı) Hücum açısı 5 derece.
Uçuş süresi: ~47milisaniye, hesaplama süresi ise ~8saat 40dakika! (bu sebeple örgü çözünürlüğü biraz düşük)
Canlandırmayı izlemek için resmin üzerine veya buraya tıklamak yeterli.

 

♦ Açıklamalar

1. Re-entry Vehicle (RV) atmosferden çıkan balistik füzelerin nükleer başlıklarını yeryüzündeki hedeflerine ulaştırmak için kullanılan taşıyıcılara verilen İngilizce isimdir ve bu yazıda Türkçe karşılığı olarak "geri dönüş aracı" kullanılmıştır [geri]

♦ Kaynaklar

1. Resim.1) Sprint Missile Subsytem, Chapter 9
2. Resim.2) Darpa http://pinterest.com/DARPA/darpa-through-the-years
3. Resim.3) Михаил Ходаренок, http://vpk-news.ru
4. http://up-ship.com/blog/?p=4971
5. http://www.srmsc.org/mis2000.html
6. http://militaryrussia.ru/blog/topic-350.html
7. http://pvo.guns.ru/abm/a135-01.htm
8. http://www.astronautix.com/lvs/a135.htm
 







Telif Hakkı © 1997-2020 [uskudar.biz] - sürüm 5.5.1 - Bütün Hakları Saklıdır. Kullanım şartları için tıklayın!
Joomla! GNU/GPL lisansı altında özgür bir yazılımdır.