Soru: ... acaba su altında pervanesiz başka bir itici motor mümkün mü?
Cevap: Evet mümkün. Mesela balıkların pervanesi yok ;)
İlk olarak, gerçek şartlarda kullanılmakta olan bir sistemi ele alalım: Roket motoru tahriği ile sualtına herhangi bir cisim sevk edilebilir. Bu yönde başarılı olarak uygulanabilen ilk numune Shkval adıyla tanınan meşhur Rus süperkavitasyon torpilidir. Üstelik yeni bir teknoloji de sayılmaz çok uzun zamandır kullanılmaktadır.
Ama bu durum kolay ya da olgun bir teknoloji olduğu anlamına da gelmez bilâkis son derece zor bir teknolojidir. Mesela ABD ve Almanya uzun zamandır bu teknoloji üzerinde çalışmalarına rağmen henüz gerçekten kullanım seviyesine gelebilen bir sistem geliştiremediler ki Almanların çalışmaları bu sahada ilk olup ikinci dünya savaşı öncesinde (!) başlamıştır. Biraz daha fazla bilgi için Çinin Süperkavitasyon Torpili Çalışmaları hakkındaki makale incelenebilir.
İkinci olarak, aslında çok uzun zamandır üzerinde çalışılan, soğuk savaş döneminin gözde mevzularından ve dahi bir romana ve filme (The Hunt for Red October) bile konu olan manyetohidrodinamik sevk sistemlerden bahsedilebilir. Süper-iletken mıknatıs teknolojisine dayanan bu sistemler ile ilgili bilinen ilk çalışmalar ikinci dünya savaşı öncesi ABD'de başladı. Yine de bazı sebeplerle bu teknoloji denizaltılar üzerine günümüze kadar uygulanamadı.
Bu yöndeki araştırmalar, özellikle hiçbir hareketli bileşene safip olmadıklarından, askeri uygulamalara yatkınlık sebebiyle halen oldukça gizli tutulmaktadır. Fakat manyetohidrodinamik çok geniş kapsamlı bir mevzu olduğu için burada kesmek daha uygun olur. Belki daha sonra bir makale ile bu konu ayrıntılı olarak ele alınabilir ama en kıytırığından bir dizel motoru bile üretmekten aciz bırakılmış bir ülkede yaşayınca insanın bu mevzulara el atası da pek gelmiyor doğrusu.
Son olarak, baştaki balık mevzusuna dönebiliriz. Özellikle son senelerde giderek artan biyotaklit temelli mühendislik çalışmalarına paralel olarak balık fizyolojisini taklit eden sevk sistemleri ile ilgili olarak da malûm ülkelerde yoğun olarak çalışılmaktadır. Gelecek nesil insansız sualtı araçlarının özellikle bazı askeri amaçlı türlerinin sahip oldukları üstünlükler sebebiyle balıklar gibi hareket edeceği [Resim.1] şimdiden kolayca öngörülebilir. İnsanlı sualtı araçlarına uygulanıp uygulanmayacakları ise bu ilk çalışmaların olgunlaşma seviyesine bağlı olacaktır denilebilir.
Resim.1) ETHZ (İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü, Zürih) tarafından naro (NAutical RObot) çalışması kapsamında geliştirilen robot ton balığı. Biyotaklit temelli bu aracın eşdeğer bir pervaneli insansız sualtı aracına göre daha sessiz yüzmekle kalmayıp yarısı kadar güç tükettiği beyan edilmiştir. [1]
♦ Kaynaklar1. Resim.1 - https://www.ethz.ch
|