Avustralya 2020'lerin ortalarından itibaren hizmete girmeye başlamak üzere toplam 40 milyar $ civarında bir bütçesi olması beklenen gelecek nesil denizaltı projesini yürütüyor. Artık son safhaya yaklaşmakta olan ve başlangıçta görünür beş muhtemel adayın söz konusu ihalede ilk olarak İspanya ve İsveç düşmüştü.

Geriye üç ülke kalmış olmakla birlikte gerçek çekişme Japonya ve Almanya arasında görünüyor çünkü Fransanın durumu belirsiz ama belli gibi. Aslında ABD bu projenin önemli bileşenlerinden biri ve doğrudan Japonya'nın yanında yer alıyor ve bu sebeple ihalenin Japonyanın lehine sonuçlanma ihtimali çok yüksek.

Sonuç olarak bir Japon-ABD çözümü oluşturacak Soryu temelli yeni nesil Avustralya denizaltısının savaş yönetim sistemi, silahları ve büyük ihtimalle sonarları ABD tarafından sağlanacak. HBT konusu ise şimdilik açık değil.

İhalenin sonucu hemen hemen belli olmakla birlikte Japonya ile Avustralya arasındaki görünür pazarlığın dört temel sebebi var;

1. Maliyet
2. İnşa tersanesi
3. İç siyaset
4. Dış siyaset

Doğal olarak Avustralya fiyatı olabildiği kadar düşürmeye çalışıyor ve denizaltıları kendi ülkesinde inşa ederek bir miktar istihdam sağlamak böylece kendi iç siyasetine yönelik bir fayda elde etmek istiyor. Japonya ise benzer sebeplerle denizaltıları tamamen Japon tersanelerinde inşa etmek istiyor ve buna bahane olarak da Soryu'nun tasarımına ait sırları korumak istemesini gösteriyor.

Geçtiğimiz günlerde Japonyanın, milli güvenlik kurulu kararıyla, Avustralya Donanmasının gelecek nesil denizaltı projesi için en kuvvetli aday olan Soryu sınıfı denizaltılar ile ilgili bazı gizli verileri, Avustralya hükümetinden gelen talep doğrultusunda değerlendirebilmesi için Avustralya'ya ilettiği açıklandı. [1]

Karşılığında da iki ülke arasındaki yakın müttefiklik bağlarını daha da güçlendirmek için denizaltıların tamamen Japonya'da inşa edilmesi seçeneğinin mevcut Avustralya hükümeti tarafından desteklenebileceği ifade edildi.

Tabii böyle açıklamalar işin sadece tiyatro kısmını meydana getiriyor; malûm olduğu üzere 1945 sonrası Japonya bir mutlak müstemlekedir ve Anglo-Amerikan ittifakının doğal parçası olan Avustralya'yı sıradan bir müşteriden ziyade halen Japon devletinin gerçek sahiplerinden biri olarak değerlendirmek yanlış olmaz. Velhasıl ihaleyi değerlendirirken bu hususu da gözden kaçırmamak gerekli. Yine de uluslararası siyaset sebebiyle Japonya'ya bağımsız devlet muamelesi yapmak çıkarlara daha uygundur.

Resim.1) Ölçülebilir veriler ışığında Soryu sınıfı dünyanın en iyi konvansiyonel denizaltısı olarak kabûl edilebilir [2]

Doğrusu, özellikle sualtı teknolojileri açısından Japonya milli askeri sırlarını çok sıkı ve oldukça başarılı bir şekilde korumaktadır. Japon denizaltıları ve torpilleri ile ilgili hassas verilere açık istihbarat kanalıyla ulaşabilmek hemen hemen imkânsızdır. Bu açıdan bakıldığında Türkiye ile tam bir tezat oluşturdukları söylenebilir. Yine de Japonya'ya ait her türlü bilgiye ABD'nin tam erişimi olduğunu da unutmamak gerekir yani sırlarını ne kadar iyi koruyabilseler de bunun bir sınırı var...

Diğer taraftan 2015'in son çeyreğinde karara bağlanması beklenen ihale için Almanya henüz kesin olarak kaybetmiş değil ve elindeki en büyük koz ise Çin. Geçtiğimiz birkaç sene içinde denizaltı teknolojisi alanında iki ülke arasında gerçekleşen bazı işbirliği faaliyetlerini de bu yönde değerlendirebilmek mümkündür.