Seyir Defteri

VA-111 Shkval, SSCB tarafından 1960 civarında geliştirilmesine başlanan ve katı yakıtlı roket motoru ile tahrik edilen dünyanın ilk süperkavitasyon silahıdır. 1973 senesinde tasarımı tamamlanarak SSCB donanması tarafından atış tecrübelerine tabii tutulmaya başlanmış ve 1977'den itibaren de kullanıma girmiştir.

VA-111 Shkval güdümsüzdür ve otopilot ile kumanda edilir, düz bir rota üzerinde yüzer ve 100m/sn civarında seyir sürâtine sahiptir. Bu torpilin, güdümsüz olması sebebiyle nükleer harp başlığına da sahip olabileceği düşünülmektedir. Silahın temel kullanım kavramlarından biri de düşman denizaltısının taarruzuna uğrandığında, saldırının geldiği yöne doğru Shkval göndererek hücûm eden denizaltıyı hızlı ve keskin bir kaçınma manevrasına zorlamak ve böylece güdüm tellerinin kopmasını sağlamaktır.

Türkiye'de torpido konusundaki bilinen ilk ve son ciddi faaliyet yaklaşık olarak 120 sene önce Osmanlı Donanma Subayı İdris Bey tarafından gerçekleştirilmiştir. Temel olarak, Ruslarla yapılan bir savaşta ele geçirilen patlamamış İngiliz yapımı torpilinin tersine mühendisliği ile başlayan bu çalışma çeşitli sebeplerle ilerleyememişti.

Cumhuriyet dönemi boyunca da (bilindiği kadarıyla) bu alanda herhangi bir teşebbüs görülemedi. Nihayet, çok uzun bir bekleyişten sonra 2009 senesinde devlet böylesine önemli bir konuda çalışılmasına ilk kez destek verdi ve bazı faaliyetlerin başladığı duyuruldu.

Daha önce de bahsedildiği gibi dünya üzerine yayılmış olan sıçrayan örümceklerin bazı türleri Üsküdar'da da yaşamaktadır. Bu vesileyle üçüncü olarak tanıtılacak olan örümcek ise Üsküdar'da oldukça bol bulunan yeşil gözlü "Saitis Barbipes" olacak. Saitis Barbipes'in insanlarla arası oldukça iyidir ve evlerin içinde de bulunabilir. Zaten bu sayfadaki bazı görüntüleri de bizim evin içinde ikâmet etmekte olan olanlara aittir.

En güzel sıçrayan örümceklerden biri olan saitis barbipes oldukça küçüktür. Bu türün erkeklerini tanımlayabilmek üçüncü çift bacakları üzerindeki siyah-beyaz uzun kıllardan oluşan süslü paçaları ile, gayet kolaydır. Dişiler ise hem erkeklerden daha küçüktür hem de bacaklarında böyle bir süs bulunmaz. Bu tanımlama ile kolayca fark edilebileceği gibi aşağıda görülen resimlerden sadece sonuncusu dişidir.

Construct2D, kanat kesitleri etrafında hesaplamalı akışkan dinamiği için 2 boyutlu düzenli örgü oluşturmak amacıyla geliştirilmiş açık kaynaklı bir önişlemcidir. Yazılım ayrıca 2B örgünün z ekseninde çekilmesiyle kısıtlı ölçüde 3B hesaplama örgüsü oluşturabilme yeteneğine de sahiptir.

Fortran ile yazılan Construct2D için bir grafik arayüz mevcut değildir. Aslına bakılırsa yaptığı iş için böyle bir uygulamaya ihtiyacı olduğu da söylenemez. Komut satırı kullanılarak son derece hızlı ve etkili bir şekilde sonuç almak mümkün olmaktadır.

Malûm olduğu üzere medya kaynakları üzerinden her türlü yalan ve saçmalığa kolayca ulaşabilmek mümkündür. Aslında bu noktada, belki daha doğru bir ifadeyle, insanların yalanlara ulaşmasından ziyade yalanların insanlara ulaştırılması faaliyetinden bahsetmek uygun olur. Kısa bir süre önce Türkiye'nin denizcilik camiasına yönelik olarak yayın yapan bir genelağ sitesi şöyle bir başlıkla duyurulan bir haber gördüm:

"Rusya'dan sonara yakalanmayan denizaltı!"

Eh, başlık oldukça iddialı ama durum gerçekten böyle mi? Aslına bakılırsa içerikten bile anlaşılabileceği gibi değil. Velhasıl durum alışıldık, sıradan bir medya palavrası.

Altı ay kadar önce, askeri bir proje için, her zamanki gibi acil olarak (bir gün içinde) su içinde çekilen dairevi kesitli, ince ve 700m uzunluğunda bir yapının üzerindeki hidrodinamik direncin hesaplanması icâb etti.

Böyle bir değeri elde edebilmek için çeşitli yöntemler düşünülebilir;

1. Benzer bir yapıyı su içinde çekerek üzerindeki toplam direnci ölçmek
2. Hesaplamalı akışkan dinamiği kullanarak meseleyi çözmeye çalışmak
3. Deney sonuçlarına dayanarak hazırlanmış ampirik yaklaşımlardan yararlanmak

Burada bir mecâz yok. Yazıcıdan çıkan silah, kelimeler değil gerçek bir ateşli silah. 18. yüzyılın son bölümünde başladığı kabul edilen sanayi devrimi, 19. yüzyıl ortalarında buhar makinasının ve yine bu yüzyılın son bölümünde içten yanmalı motorların icadı ve elektrik enerjisinin yaygınlaşmaya başlamasıyla devam etmişti.

Takip eden dönemde atom enerjisinin kullanılmaya başlanması ve nihayet çok yakın zamanda gerçekleşen dijital devrim insanlığın gidişatını etkileyen önemli dönüm noktaları olarak kabul edilebilir. Bugün ise bir bakıma dijital devirimin devamı niteliğinde, çok önemli gelişmelere yol açabilecek yeni bir dönemin başlaması muhtemel görünüyor.

İkinci Dünya Savaşı bittikten hemen sonra ABD donanması tarafından akustik güdümlü bir torpil için mühendislik çalışmaları başlatıldı. Söylendiğine göre bu projedeki ilk faaliyetler 1942'de Harvard üniversitesindeki HUSL (Harvard Underwater Sound Laboratory | Harvard Sualtı Ses Laboratuvarı) birimine dayanmaktadır. HUSL, 2.Dünya Savaşı esnasında ABD'nin aktif-pasif torpil güdüm teknolojilerinin araştırıldığı tek merkezdi.

Savaştan hemen sonra HUSL kapatıldı, buradaki bilim adamları ve çalışmalar Pennsylvania devlet üniversitesinde ORL (Ordnance Research Laboratory | Mühimmat Araştırma Laboratuvarı) adıyla kurulan birime kaydırıldılar.

Başlıktaki mesele, konuya vakıf olmayan insanların alelade bakış açılarında sıkça dile getirilen bir soruyu oluşturur. Ama bu yöndeki bir soruya kesin olarak cevap verebilmek de pek kolay değildir. Bir denizaltının (ya da geminin, uçağın vesaire) gerçek savaş gücü ve değeri de ancak parçası olduğu donanmanın, ordunun, devletin, milletin ve hatta milleti oluşturan her bir insanın gücüyle birlikte bütün olarak değerlendirildiğinde tam anlamıyla bir kıymet ifade edebilir.

Kaldı ki en iyi denizaltının hangisi olduğu da tek başına, bir ehemmiyet arz etmez. Basit bir örnek vermek gerekirse; 2.Dünya Savaşı döneminde Alman denizaltı teknolojisi karşı tarafa göre açıkça üstün olmasına rağmen bu durum denizdeki mağlubiyetlerini önlemeye yetmemiştir.

Bununla birlikte eldeki temel teknik verilere dayanarak denizaltıların sadece mühendislik açısından karşılaştırılması ve buna bağlı olarak bir sonuca varılması keyfimize kalmıştır.

HLES, Fransa'nın kendi denizaltılarını inşa etmek için geliştirdiği bir yüksek mukavemetli çelik sınıfıdır. Bu tanımlama Fransızca "haute limite d’elasticité soudable" kelimelerinden türetilmiş olup Türkçe'ye "yüksek (akma) sınırlı kaynak edilebilir esnek çelik" olarak tercüme edilebilir. HLES, HYx / QxN sınıfı çelikler gibi suverilmiş ve tavlamış (SVT) bir düşük alaşımlı çeliktir.

Bu sınıfın billinen ilk çeliği 60HLES'dir. İfadenin başındaki sayı çeliğin mukavemet sınırını belirtir ve bu durumda söz konusu çelik için asgari mukavemet değerinin 60kgf/mm² olduğu tahmin edilebilir. 60HLES ABD tarafından geliştirilen HY80 ve İngiltere tarafından üretilen Q1N çeliklerine eşdeğer kabûl edilmektedir.

Tabiat İlimleri'nin zahirî ve sathî sihrine kapılan, ama bunlar hakkındaki bilgileri ise çoğu kere avâm için yazılmış olan vülgarize kitapların düzeyini aşmayan bir takım düşünür ve müfessirler ise Kur'ân'ın Tabiat İlimleri'nden yararlanarak tefsirini yeni bir tefsir metodu olarak telâkki etmişler ve ister muhkem isterse müteşâbih olsun, bütün âyetleri zorlamacı bir biçimde aklîleştirmeğe, Tabiat İlimleri ile ilişkili kılmaya kalkışmışlardır.

Bunlar Tabiat İlimleri'ni olduğundan daha güçlü göstermeğe çalışırken öte yandan da, son zamanda, bir takım kimseler Tabiat İlimleri'nin toplum üzerindeki etkilerini ve (aşağıda açıklanacağı gibi zâten mevcûd olmayan) ahlâkî yanını(!) tenkid ederek Pozitif İlimler'i islâmîleştirmek sûretiyle (!) ahlâkîleştirilmesi gerektiğini savunmağa başlamışlardır.

Radar frekanslarının tanımlanmaları için kullanılan muhtelif sistemler mevcuttur. İlk olarak kullanılan ve eski sistem olarak da adlandırılabilecek tanımlamalar 2.Dünya Savaşı zamanlarına dayanır.

Bu savaş sırasında ilk kullanılan arama radarlarının dalgaboyu 23cm idi. Bu frekans uzun (İngilizce; Long) kelimesinin ilk harfi üzerinden L-bandı olarak adlandırıldı. Bilâhare 10cm gibi daha kısa  dalga boylarında çalışan radarlar imâl edildiğinde de bu kez kısadan hareketle (Short) S-bandı olarak tanımlandı.