Seyir Defteri

Geçtiğimiz senenin ortalarında yayınlanan Akyanın Kellesi adlı makale ile muhtemel Akya torpili kafa şekli temel alınarak muhtelif torpil geometrileri üzerinde gerçekleştirilecek bazı temel hidrodinamik ve hidroakustik değerlendirmelerin başlangıcı yapılmıştı.

Orada tarif edildiği üzere şimdi ikinci safhada 2 boyutlu düzlemsimetrik değerlendirmeler ile bir nevi ısınma hareketi mahiyetinde, neredeyse iki senedir sırasını bekleyen, bazı çalışmalara ait veriler yayınlanacaktır ki belki birkaç kişinin ilgisini çekmesi söz konusu olabilir.

Denizaltıların birim mâliyetleri ile alâkalı makale hazırlanırken tâkip edecek böyle bir değerlendirmenin temelleri de atılmıştı. Nihâyet bir vesileyle sıra HBT'nin mâliyetine geldi. İkinci kez bir beygir mevzusu hasıl oldu ama bu seferki sütçü beygiri değil, biraz daha güçlü.

Denizaltılarda kullanılan Havadan Bağımsız Tahrik (HBT) sistemlerinin teknik ayrıntıları beklendiği gibi gizli tutulmaktadır. İlâve olarak üretildikleri ülkeler bazı siyâsi ve iktisâdi çıkarları sebepleriyle söz konusu sistemlerin fiyatlarının da belirsiz kalmasını istemektedir.

Akışkan davranışlarının incelenmesinde geçiş bölgesinin tespit edilmesi hususu pek çok mühendislik çalışması için son derece önemlidir. Reynolds Ortalamalı Navier-Stokes temelli HAD uygulamaları günümüz için hassasiyet ve mâliyet dengesi açısından makûl bir tercih olarak kabûl edilmekte olduğundan son senelerde RANS temelli yaklaşımlar için geçiş davranışının doğru olarak kestirilebilmesine yönelik çalışmalar da artmıştır.

Bu yönde en ümit vâdeden yaklaşımlardan biri de k-kl-omega alçak-Re geçiş türbülans modelidir. Söz konusu model 2008 senesinde yayınlanan kaynak [1]'i temel almaktaydı. Fakat 2013 senesinde yayınlanan diğer bir çalışma ile söz konusu makalede bazı hatalar olduğu ve modelin doğru olarak çalışabilmesi için bazı düzeltmelerin yapılması gerektiği ortaya çıkmıştı ki bu husus daha önce kısaca ele alınmıştı.

Akışhattı eğriliği ve dönme etkisindeki türbülanslı akışlar, türbülansı arttıran veya azaltan ilâve kuvvetlere mâruz kalırlar. Türbülans seviyeleri üzerindeki eğrilik ve dönme kaynaklı değişikler bu tür akışları ve bilhassa da laminer-türbülans geçiş oluşumunu belirgin derecede etkiler. Boussinesq varsayımını temel alan Girdap Lüzûciyeti Modeli (GLM) basitlik ve kararlılık özellikleriyle günümüzün mühendislik benzetimlerinde yaygın olarak tercih edilmektedir.

Bununla birlikte GLM'ler akışhattı eğriliğine ve dönmeye karşı duyarsızdır. Üstelik türbülans eşyönlülüğü varsayımı sebebiyle türbülanslı akış içinde dönme etkisini tanımlamak da zordur ve Coriolis kuvvetinin tahrik ettiği doğrusal olmayan dalganın etkisi altında akışın yapısı değişebilmektedir.

Günümüzde, hatta tahminlere göre en azından önümüzdeki elli sene içinde, gerçek mühendislik uygulamalarına yönelik olarak mesela 1:1 ölçekli 3B denizaltı modeli etrafındaki akış gibi, gayet yüksek Reynolds sayılarındaki problemlerin Doğrudan Sayısal Benzetim (DNS) vasıtasıyla çözülebilmesi mümkün görünmemektedir.

Hatta aynı tür bir problemi çözebilmek için Büyük Girdap Benzetimi (LES) kullanabilmek bile gereken devasa donanım ihtiyaçları sebebiyle birkaç ülke dışında henüz pek uygulanabilir değildir, Türkiye için ise hâlen çok uzak görünmektedir.

NACA 0012 kanat kesitinin 0°-180° arasındaki hücum açıları için 0,5e06 ve 1,8e06 Reynolds sayılarında rüzgâr tünelinde incelenmesini konu alan 1955 tarihli "NACA Technical Note 3361" [1] belgesi bu ve takip edecek bazı çalışmalar için temel olarak seçilmiştir.

0012 kesitinin tercih edilmesinin muhtelif sebepleri vardır; hakkında çok fazla denel ve hesaplamalı araştırmanın yapılmış olması ve buna bağlı olarak karşılaştırma için bol miktârda kaynak bulunabilmesi, bu kaynakların pek çoğunun isteyen herkesin erişimine açık olması, helikopter pervanelerinden denizaltı dümenlerine kadar çok geniş bir alanda kullanılmış bir kesit olması ve söz konusu deneyin tam hücum açısı aralığını kapsaması vesaire gibi.

Pakistan donanmasının ilk denizaltısı olan PNS Gazi, ABD yardımı kapsamında 1963 senesinde Pakistan'a verilen Tench sınıfı bir gemidir. PNS Gazi, 4 Eylül 1964'de Pakistan sularına ulaşmıştı. Bu dönemde Pakistan donanmasının denizaltı mürettebatı yetiştirme ihtiyacı için gereken desteği ise Türk Deniz Kuvvetleri sağlamıştı.

Pakistan türlü imkânsızlıklarına karşın sualtı kuvvetlerini güçlendirme yönünde hareket etmeye karar vermişti. Fransa ile yapılan görüşmeler neticesinde Pakistan donanmasına üç adet Daphné sınıfı yeni denizaltı alınması yönünde anlaşıldı ki bunlar Hangor, Mangro ve Şuşuk'tur.

Gnome masaüstü ortamının bir parçası olarak ortaya çıkmış olan Gnumeric hesap çizelgesi GNU/GPL ile lisanslanmış ücretsiz ve özgür bir yazılımdır. Ticarî hesap çizelgesi yazılımlarının yerini almak üzere hazırlanmış olan Gnumeric sayısal veriler üzerindeki ihtiyaç duyulabilecek muhtelif hesaplama ve değerlendirmeleri gayet güçlü ve kolay bir şekilde gerçekleştirebilmenize imkân sağlar.

Hesap çizelgeleriyle ilk karşılaşmam Lotus ile olmuştu ki o zamanlar Windows diye bir işletim sistemi mevcut değildi. Fakat bu hâliyle bile hesap çizelgesi olarak tanımlanan bu yazılım türünün yetenekleri, kullanışlılığı, esnekliği ve uyarlanabilirliği etkileyiciydi.

Bir torpil için tek amaç düşman gemisini batırmak olarak özetlenebileceğine göre cihazın tasarımı ve imalâtı için harcanan bütün mühendislik birikiminin, söz konusu hedefi tahrip etmeye yetecek güçteki bir patlayıcıyı uygun konuma eriştirmek ve infilâk ettirmek odaklı olduğu söylenebilir.

Bu bakış açısıyla bir torpili meydana getiren bütün alt sistemler içinde en değerli bileşenin harp başlığı olduğu ifade edilebilir ki harp başlığı da kendine has bâzı alt bölümlerden meydana gelir:

21.Yüzyıl ile birlikte Türk Savunma Sanayiinde büyük değişiklikler yaşanmaya başladı. Bu gelişmelerin ne ölçüde olumlu olduğunu anlayabilmek ise hiç de göründüğü kadar kolay değil hatta toplumun çok büyük bir bölümü için tamamen imkânsız.

Neden çok zor hatta bazen imkânsız olduğu ilerleyen satırlarda sanırım biraz da olsa anlaşılabilir hâle gelebilecektir. Savunma Sanayii projelerini birkaç temel alt başlıkta ele almak mümkündür; kara, hava ve deniz gibi.

Her zaman ciddi meselelerden bahsetmenin alemi yok. Bu seferki yazı biraz eğlence amaçlı olarak kabul edilebilir ki bu sebeple ciddiye alınması da gerekmez. Eh, deniz dalgasız olmaz!

Uzun zamandan beri Atmaca adı verilen ilk milli gemisavar güdümlü mermi projesinin varlığı ile ilgili bâzı bilgiler mevcut. Diğer taraftan, proje henüz tamamlanmamış olduğu için füzenin neye benzediği hakkında bile elle tutulur bir bilgi mevcut değil.

Bir vefat sebebiyle evde toplandığımız bir gece mahalle camiinin imamı da geldikten sonra Kuran'ı Kerim tilâveti ve dualar gerçekleşti. Bilâhare oluşan sohbet ortamında çok genç ve işinin ehli bir insan olan imam pek ilgi çekici bir konuya da kısaca temas etmişti.

Birkaç sene kadar önce Beşiktaş'taki bir otelde İslam milletlerinin temsilcileri arasında bir toplantı tertip edilmiş. Bu toplantıya Brezilya Müslümanlarını temsilen katılan heyet, pirlerinin Abdurrahman Bağdadî olduğunu beyan edince bizimkiler adını ilk defa duyduklarından biraz şaşırmışlar.